Zespół pałacowo-folwarczny Dębina

Zdjęcia z kończącej się po kilku latach realizacji projektu renowacji i adaptacji pałacu w Dębinie, (gmina Pniewy) k.Poznania. W pałacu mieścić się będzie ośrodek wypoczynkowo-konferencyjny. Projekt budowlany wykonaliśmy przy współudziale Leszka Demskiego i Barbary Garncarz. Obecnie pracujemy nad pozostałymi budynkami folwarku. Projekt jednego z nich znajduje się w naszym portfolio.

Wieś Dębina nie jest wymieniona w słowniku historyczno – geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu, powstała więc najprawdopodobniej najwcześniej w XVI wieku. Od początku związana była z leżącym nieopodal Otorowem. W 1284 r Otorowo było własnością Tomisława z Szamotuł z rodu Nałęczów. U schyłku XV w. należało do kasztelana kaliskiego Andrzeja z Szamotuł i Wincentego Otorowskiego. Od 1580 roku Otorowo często zmieniało właścicieli. Było własnością Jakuba Buszewskiego, później Serafina Kuchlińskiego, St. Łozińskiego, Jedrzeja Skrzydlewskiego. Na krótko stało się własnością rodziny Bobolewskich. W 1740 r. majątek należał do Jana Bronikowskiego. W 1784 roku przeszedł do rodziny Moszczeńskich, w której rękach pozostał do połowy XIX w. W owym czasie w skład klucza otorowskiego wchodziły następujące wsie i folwarki: Buszewko, Dębina, Koźle, Szymanowo i Wincentowo, które razem obejmowały 2 873 ha powierzchni.
Kolejnym właścicielem klucza otorowskiego od 23 lipca 1852 roku był książe Ernest Fryderyk Paul Georg von Sachsen Altenburg. Następnym właścicielem klucza stał się Moritz Franz Friedrich Karl Albrecht, książe Saksonii, a następnie w 1901 roku Krajowy Bank z Berlina.
27 listopada 1903 roku wieś Dębina, wydzielona z dawnego klucza otorowskiego, stała się własnością niemieckiej rodziny Bollmann. W zachowanych dokumentach historiograficznych jako właściciel wymieniony jest najpierw Eugeniusz (Eugen) Bollmann, a póżniej wdowa po nim Marta z domu Wegner Bollmann.
Pałac wybudowany został około 1910 roku dla rodziny Bollmanów. Wcześniej być może istniał tutaj tylko dom zarządcy lub skromny dwór, na co wskazuje wiek parku, który powstał w okresie gdy właścicielami klucza otorowskiego byli Moszczeńscy. Pałac wzniesiony został bez wyraźnych cech stylowych, z użyciem pewnych tylko elementów historyzujących. Równocześnie z dworem powstała oficyna zlokalizowana przy frontowej bramie wjazdowej. Budynki folwarczne z czasów międzywojennych zachowane w formie mocno zmienionej, przebudowane i zdeprecjonowane architektonicznie.
Po II Wojnie Światowej pałac wraz z folwarkiem przejęty został przez Skarb Państwa Polskiego. W majątku przeprowadzono parcelację, a z powstałych w ten sposób gospodarstw utworzono rolniczą spółdzielnię produkcyjną z siedzibą najpierw w Buszewku, a następnie w Debinie. W latach 60 -tych przeprowadzono gruntowny remont pałacu w Dębinie i dostosowano go do nowej funkcji zarządu rolniczej spółdzielni produkcyjnej. W latach 70 -tych uporządkowany został park przy pałacu. W tym okresie całość otoczona została ogrodzeniem stalowym na podmurówce betonowej, w parku natomiast wprowadzono liczne, nowe nasadzenia, nie dostosowując ich niestety do pierwotnego krajobrazowego układu, a nawet częściowo go zacierając. Wprowadzono szereg nasadzeń iglastych, które zatarły pierwotną oś kompozycyjną i polanę widokową przy elewacji północnej. W latach 80 -tych na terenie parku założono niewielki “zwierzyniec”, budując szereg zagród i szałasów dla dzików, saren i wilków, które dodatkowo zatarły kompozycję dawnego, angielskiego parku.
W 2001 r. Rolniczy Kombinat Spółdzielczy Buszewko znalazł się w stanie upadłości a następnie wydzielony z majątku RKS Buszewko pałac i park w Dębinie przeszły na własność inwestora prywatnego.