Wirtualny spacer po kościele w Jarszewie

W ramach zlecenia wykonaliśmy pełną inwentaryzację architektoniczno-budowlaną kościoła oraz dokumentację zdjęciową. Chociaż nie zobowiązywała nas do tego umowa, wykonaliśmy też zdjęcia z których złożyliśmy mały 'wirtualny spacer’ po obiekcie z możliwością dokładniejszego obejrzenia poszczególnych dekoracji, obrazów i elementów wyposażenia.

Poniżej kilka słów o samym kościele.

Pierwsza  wzmianka  o  wsi w  źródłach  pisanych  pochodzi  z  r.  1308  (Iarsow). Podczas prac archeologicznych natrafiono  jednak na ślady osady z X-XIII wieku. W XIV wieku wieś należała  do  klasztoru  dominikanów  w  Kamieniu  Pomorskim.

Pierwsza informacja o samej świątyni pochodzi z 1534 r. Najstarsza – wschodnia części kościoła – późnogotycka, wzniesiona została z głazów narzutowych. W 1634 r. pożar zniszczył kościół wraz z wieżą. Korpus nawowy został odbudowany od razu po pożarze, z użyciem cegły ceramicznej. Istniejącą obecnie drewnianą, czworoboczną wieżę zwężająca się ku górze, przykrytą wysmukłym, ośmiobocznym hełmem odtworzono dopiero w roku 1645 (wykonał ją mistrza ciesielski Marten Bellina)

W 1694 roku przemurowano okna świątyni. W 1714 r. wymurowano przypory zachodnie. W 1750 r. rozbudowano nawę kościoła w kierunku południowym i wschodnim oraz dobudowano zakrystię. W 1913 r. w kościele przeprowadzono remont, likwidując strop belkowy z malowidłami Sellina, podwyższono ściany i nakryto świątynię polichromowanym drewnianym stropem beczkowym, na którym malarz A. Wild z Hannoveru odtworzył pierwotne malowidła Sellina.

12 października 1945 r. kościół został filią parafii w Kamieniu Pomorskim.

W 2002 r. przeprowadzono remont wieży, wymieniając oszalowanie i nakrywając hełm blachą miedzianą.

O unikatowym charakterze tego zabytku decyduje bogate XVII-wieczne zachowane wyposażenie:

• ołtarz główny drewniany (wykonany 1653-1665 przez Gregora Beckmana i ozdobiony malowidłami przez Christiana Basske z Gryfic) (fot. 1)
• ambona przyścienna z ośmiobocznym korpusem, zapleckiem i baldachinem (wykonana w latach 1633-1634, ozdobiona w 1665r malowidłami Christiana Basske z Gryfic i z malowidłem Joachima Sellina z Wolina na płycinie w balustradzie schodów) (fot. 2)
• empora muzyczna z balustradą z płycinami zawierającymi malowane sceny figuralno-narracyjne przedstawiające przykazania dekalogu. Na jednej z płycin ukazano wnętrze kościoła w Jarszewie w XVIIw (fot. 3)
• empora kolatorska z balustradą ozdobiona płycinami z malowidłami alegorycznymi wykonanymi w 1914r przez A. Wilda (fot. 4)
• stalle drewniane z płycinami zdobionymi wyobrażeniami proroków i motywami kwiatowymi z 1682r autorstwa Joachima Sellina, odrestaurowane przez A.Wilda w 1913r . Tu ciekawostka: na drzwiczkach ław przedstawiono kwiaty pomorskie, co w latach współczesnych okazało się gratką dla botaników – przedstawiało bowiem rośliny które w XVII wieku rozpowszechnione były na terenie Pomorza. (fot. 5 i 6)
• polichromowany strop beczkowy z malowidłami A.Wilda z 1913r. wykonanymi wg pierwotnych malowideł Joachima Sellina na wcześniejszym płaskim stropie
•  obrazy:
  • Sąd Ostateczny, olej na drewnie 1684 Joachim Sellin na podstawie obrazu Ch. Schwartza (fot. 7)
  • Zwiastowanie, olej na drewnie, kopia obrazu Joachima Sellina z 1682r wykonana w 1873r (ściana prezbiterium) (fot. 8)
  • Narodziny Chrystusa, olej na drewnie, kopia obrazu Joachima Sellina z 1682r wykonana w 1873r (ściana prezbiterium) (fot. 9)

Marcin Herman
26-02-2018r