Stara Rzeźnia

Obszar, który w XIIw nazywano lastazia, lastidia a później Lastadie był niewielką wysepką, oddzieloną od reszty współczesnej Łasztowni wąskim kanałem biegnącym wzdłuż dzisiejszych ulic Celnej i Zbożowej. Przez Łasztownię, leżącą naprzeciw rozwijającego się na lewym brzegu Odry miasta, biegł jedyny i najstarszy szlak komunikacyjny prowadzący przez bagniste tereny wyspy w kierunku Dąbia. W 1299r przeprawę przez Odrę zaopatrzono w pierwszy stały most drewniany zwany Długim, a teren wysepki zagospodarowano na cele portowe, lokując na niej spichlerze i składy towarów. Na nabrzeżach wykonano pomosty które umożliwiały rozładunek i załadunek statków, a wyspa uzyskała swoją nazwę od łacińskiego słowa ‘lastagium’ oznaczającego ładunek (angielskie ‘lastage’, niemieckie ‘Last’). Polska wersja nazwy pochodzi od słowa ‘łaszt’ oznaczającego średniowieczną miarę objętości towarów odpowiadającą ok. 3000-3840 litrom.
W wieku XIV nazwą tą określano już cały teren dzisiejszej Łasztowni. Mała powierzchnia wysepki została szybko zagospodarowana i budownictwo przeniosło się na sąsiednią większą wyspę, koncentrując się przede wszystkim, wzdłuż głównej drogi biegnącej przez całą wyspę do przeprawy przez Parnicę. Ulicę nazwano Łasztową.
Prawdopodobnie na początku wieku XVI lub pod koniec XV, zachodnia część kanału oddzielającego wysepką została zasypana (dzisiejsza ulica Celna po zachodniej stronie ul.Energetyków). W XVII wieku zasypano pozostały odcinek.

Przez cztery kolejne stulecia (do XIXw) cała zabudowa Łasztowni koncentrowała się wokół ulic Łasztowej, Celnej i Spichrzowej (dzisiaj Zbożowej)
Charakterystycznymi i ważnymi obiektami, które obok licznych spichlerzy i zabudowań typowo portowych które wówczas powstały była rzeźnia miejska (na końcu ul Spichrzowej, przy wybudowanym w XVI wieku moście Kłodnym), stocznia przy rzece Duńczycy, żuraw przeładunkowy (XVIw przy moście Długim).

XVII wiek zaburzył rozwój wyspy. Wojna trzydziestoletnia i oblężenie brandenburskie w obróciło większą jej część w ruinę.
Pod panowaniem pruskim Łasztownia powoli została odbudowana, a intensywniejsza zabudowa wyspy trwała w wieku XVIII. Obecny układ ulic pochodzi z pierwszej połowy wieku XVIII kiedy to ostatecznie uporządkowano ją pod względem przestrzennym.
Na Łasztowi powstały wówczas: rafineria cukru (dzisiejsze Przedsiębiorstwo Przemysły Cukierniczego GRYF), szpital miejski, sierociniec, (dzisiejsza ul.Bulwar Gdański), koszary (na prawo od mostu Parnickiego), budynek Wagi Miejskiej, warzelnia soli, oraz liczne składy szczecińskich kupców, spichlerze, zakłady przemysłowe i stocznie a także kamienice czynszowe i domy mieszkalne. Wzdłuż ul.Łasztowej murowane budynki zastępowały dawną, przeważnie drewnianą zabudowę. Dominowała zabudowa parterowa, najwyżej jednopiętrowa. Powstał także Packhaus – miejsce poboru cła, akcyzy i różnych podatków oraz nowy Most Kłodny łączący Stare Miasto z wyspą. W latach 1904-1907 Packhaus wyburzono a na jego miejscu powstał nowy urząd celny – który w pierwotnej formie przetrwał do czasów dzisiejszych, zachowując nawet częściowo przedwojenną funkcję.

W czasie II Wojny Światowej Łasztownia, z nielicznymi wyjątkami, została zrównana z ziemią w czasie alianckich bombardowań.

Obora dla bydła (później magazyn techniczny) wzniesiona zestala w drugim etapie budowy (rozbudowy) rzeźni miejskiej (Stadtischer Vierhof), tzn w końcu XIXw. Obiekt usytuowano po wschodniej stronie pierwotnego założenia rzeźni, przy Strasse am Dunzig, na przyległych terenach miejskich (łąkach).
W latach 1896-97 wykonano palowanie i fundamenty budynku obory, przygotowano sieć kanalizacyjną i wodociągową dla tego terenu oraz rozpoczęto żwirowanie.
W latach 1897-98 ukończono budynek w stanie surowym oraz zrealizowano prace wykończeniowe we wnętrzach. Obiekt przeznaczony był dla żywca wołowego (obora uniwersalna), o stanowiskowym sposobie utrzymywania zwierząt, z przeznaczeniem dla ok. 220 szt. bydła.
Po 1945 r. budynek użytkowany był przez Zakłady Mięsne w Szczecinie (nadal z przeznaczeniem na bazę żywca wołowego). W latach 80-tych przejęty przez Państwowe Przedsiębiorstwo Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Gryf”. Od 1994 r. w posiadaniu Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowego „Port Rybacki Gryf” i wykorzystywany jako magazyn techniczny (oznaczony nr 21). W roku 2011 budynek wykupiła firma CSL Internationale Spedition Sp. z o.o.

W 2012r otrzymaliśmy niepowtarzalną okazję dopisania kilku linijek do najnowszej historii Łasztowni i starej rzeźni miejskiej. Właścicielka firmy CSL Pani Laura Hołowacz zwróciła się do nas z pytaniem czy bylibyśmy zainteresowani wykonaniem projektu renowacji i zmiany sposobu użytkowania budynku obory. Nie potrzebowaliśmy wiele czasu do namysłu. Decyzja była tym łatwiejsza że zamierzenia Pani Laury dotyczące budynku nie ograniczały się do odremontowania go i wykorzystywania tylko dla celów działalności gospodarczej, ale zakładały udostępnienie całego parteru mieszkańcom w postaci obiektu kulturalno-oświatowo-gastronomiczno-rozrywkowego. Było to coś na co Szczecin czeka od końca II Wojny Światowej – włączenie drugiego brzegu Odry do tkanki miejskiej.
Przy wykonywaniu wszelkich projektów dotyczących istniejących budynków, pierwszym etapem jest zawsze wykonanie dokładnej inwentaryzacji budynku.

Na bazie inwentaryzacji, programu funkcjonalnego opracowanego przez inwestora i naszej wizji autorskiej powstał projekt koncepcyjny